Miejska Biblioteka Publiczna

Szewach Weiss - ambasador Izraela w Polsce, stał się w krótkim czasie najbardziej znanym dyplomatą obecnym w Polsce i najwyżej cenionym w rzędzie kolejnych ambasadorów Izraela w Polsce. Cieszy się ogromnym autorytetem osobistym w klasie politycznej i intelektualnej Polski, nie tylko w Warszawie, ale i w całym kraju. Jego zasługi dla ożywienia pamięci i wrażliwości Polaków we właściwym kierunku, jego doskonałe kontakty z młodą generacją Polaków, są wielką szansą polityczną (ale także kulturową i gospodarczą) na przyszłość dla Państwa Izrael.

Spośród licznych źródeł antysemityzmu dwa wyróżniają się jako specjalnie ciekawe i znaczące, choć rzadko uświadamiane. Jedno wywodzi się z Rosji, a zapoczątkowała je haniebna klęska, zadana Rosji przez Napoleona; w poszukiwaniu alibi wymyślono i rozpropagowano całkowicie fikcyjne wytłumaczenie, jakoby zawinili temu Żydzi. Ale jest i drugie źródło historyczne: była nim prowadzona od średniowiecza walka Kościoła katolickiego o to, żeby skompromitować judaizm i Żydów, utożsamiając ich ze wszystkim co diabelskie. W tej chrześcijańskiej propagandzie Żyd stał się postacią demoniczną, nie tylko jako wcielony Antychryst, ale nawet z powodu powierzchowności. Także wtedy Kościół wyprodukował wszelkiego rodzaju makabryczne legendy, od czarów i zatruwania przez Żydów studni aż po rzekome bezczeszczenie hostii i krzyża. Albo nawet po mord rytualny i przerabianie krwi chrześcijańskich dzieci na macę. Te zatrute, haniebne teorie często pokutują do dziś albo co najmniej do niedawna - oto pogrom kileecki z 1946 roku , który zapoczątkowała plotka o porwaniu polskiej dziewczynki, a i dzisiejsze polskie przejawy antysemityzmu często wywodzą się ze średniowiecznej kościelnej propagandy. Amerykański historyk Joshua Trachtenberg jest wybitnym znawcą tej tematyki, a jego książka uświadamia nam fakty, o których często wolelibyśmy nie pamiętać.

Łukasz Krzyżanowski śledzi losy społeczności żydowskiej w Radomiu podczas wojny i po jej zakończeniu. Opisuje zmieniające się stosunki wewnątrz wspólnoty i nastroje panujące wśród ocalałych. Ale przede wszystkim mierzy się z trudnym problemem stosunku polskich mieszkańców miasta, a także władz państwowych do powracających Żydów, którzy nierzadko w dramatycznych okolicznościach próbowali odbudować życie i odzyskać odebrane mienie. Dom, którego nie było jest dziełem niezwykle dojrzałym i rzetelnym, świadectwem naukowej uczciwości w poszukiwaniu prawdy.

Polska i jej przeszłość żydowska- oto niewyczerpany przedmiot rozmów i kłótni. Są to pierwsze słowa książki Jean Yves Potela.Człowiek z zewnątrz, który stara się zrozumieć obie strony tych rozmów czy kłótni staje się ofiara swego rodzaju rozdarcia; w rozmowie z jedną ze stron broni stanowiska drugiej, w rozmowie zaś z drugą staje po stronie tej pierwszej. Jednocześnie ma szanse stać się dla nich swego rodzaju pośrednikiem w osiągnięciu porozumienia. Może jednocześnie spojrzeć chłodnym okiem na ten dialog i lepiej od stron zaangażowanych w tenże zrozumieć, iż droga do porozumienia może być bardzo krótka. Nie jest to jednak przesłanie książki. Jeśli jednak, ktoś tak uważa, również nie będzie w błędzie. Potel po prostu opisuje w niej kilka ważnych aspektów spory, czy też dialogu polsko żydowskiego.Z jednej strony widzimy grupę historyków i osób zafascynowanych kulturą, której już nie ma. Lublin, Kraków i Kazimierz- miejsca, gdzie odnajduje się jej ślady, a także Radegast, Poniatowa czy Auschwitz- miejsca gdzie próbowano ją unicestwić. Koniec niewinności jest więc tym optymistycznym raportem z przemian zachodzących w Polsce, przemian dzięki którym pamięć zostaje przywrócona. Potel wskazuje tych, którzy mają odwagę wziąć na swoje barki ciężar związany z odkłamywaniem historii, zapełnianiem białych plam i przywracać pamięć. Wśród nich są nich historycy, którzy zerwali z mitem "niewinnej Polski", członkowie teatru z Lublina, którzy założyli fundację Brama Grodzka i rekonstruują żydowską historię swego miasta oraz regionu, władze Łodzi, które postawiły sobie za cel przywrócić pamięć o jej żydowskich współmieszkańcach, miłośnicy żydowskiego Kazimierza, którzy stworzyli Festiwal Kultury Żydowskiej, nauczyciele, którzy w nowatorski sposób wprowadzają temat Zagłady do szkół.Z drugiej jednak strony książka ta jest bolesnym wspomnieniem tych najbardziej krwawych lat we wspólnej historii. Mamy więc antysemityzm, Jedwabne, pogrom kielecki, marcową nagonkę. Mamy też tych, którzy wbrew faktom, wbrew badaniom próbują nadal fałszować historię, próbują usprawiedliwić zło. Jednak po przeczytaniu książki nie wiemy, czy naprawdę jest tych ostatnich tak niewielu, czy tylko Potel ich tak bardzo nie eksponuje. Miejmy nadzieję,że ten pierwszy wniosek jest prawdziwszy.

Zbiór esejów publikowanych w `Res Publice Noewej` i na jej stronie internetowej. Zbiór esejów publikowanych w `Res Publice Noewej` i na jej stronie internetowej.

W niniejszym tomie naukowcy z Niemiec, Francji, Włoch, Austrii i z Polski rozpatrują historię legendy o mordzie rytualnym w róznych regionach Europy. Zjawiska i aspekty legendy zostają poddane naukowej analizie z różnych punktów widzenia. Badanie zjawisk natury antropologicznej, socjologicznej, ekonomicznej, prawnej i teologicznej stanowi wkład do rekonstrukcji politycznego i społecznego kontekstu oskarżeń o mord rytualny i wynikających z nich procesów przeciw Żydom, jako części historii stosunków żydowsko-chrześcijańskich.

Tytuł dzieła mówi, że dotyczy ono wizerunku Żyda [...] w Polsce. Nie jest to jednak cała prawda, gdyż autor potraktował kwestię obrazu Żydów znacznie szerzej, w kontekście rozwoju zachodniej cywilizacji, począwszy od starożytności. Interesujące go problemy ujął w ramy pojęciowe i teoretyczne, które same w sobie mogłyby być tematem odrębnej książki. Z przyjemnością stwierdzam, że książka stanowi jedno z najlepszych opracowań tej złożonej problematyki, nie tylko w literaturze polskiej. Książkę Ireneusza Jeziorskiego uważam za wybitny wkład do nauk społecznych.