Szczególne okoliczności historyczne sprawiły, że Łódź stała się w XIX i na początku wieku XX miastem wieloetnicznym i wielokulturowym, w którym mieszkali Polacy, Niemcy i Żydzi. Wspólnym wysiłkiem stworzyli w niezwykle dynamicznym tempie metropolię przemysłową, której rozwój można porównać jedynie z rozwojem miast amerykańskich. (...) Pomyślna koniunktura trwała jednak tylko do wybuchu I wojny światowej. (...) Ostateczny podział łódzkiego wielokulturowego społeczeństwa nastąpił po roku 1939. W wyniku działań wojennych i polityki narodowych socjalistów Łódź przestała być miastem wieloetnicznym, a wielu jej mieszkańców na zawsze opuściło swoją małą ojczyznę. W nowym miejscu zamieszkania łódzcy Niemcy podjęli jednak liczne inicjatywy, mające na celu utrzymanie więzi z dawną ojczyzną.
Celem niniejszej książki jest zaprezentowanie wybranych tekstów dotyczących przeszłości miasta. Wyłania się z nich obraz Łodzi sprzed II wojny światowej, ucieczki z rodzinnego miasta oraz pierwszych lat powojennych. Zebrane tu opowiadania, w zasadzie krótkie epizody, ukazują subiektywny obraz miasta, często nieobecny w dokumentach czy opracowaniach naukowych, które badacze powinni poddać krytycznej refleksji. Stanowi on jednak istotne dopełnienie oficjalnego obrazu historii tego miejsca. (...) Zaszeregowanie opowiadań przedstawionych w niniejszym zbiorze do nurtu rozpamiętującego krzywdę niemieckich ofiar II wojny światowej byłoby całkowicie błędne, gdyż winy za zaistniałą sytuację nie przypisuje się tu żadnej ze stron. (...) teksty, zebrane na potrzeby tej książki są (...) pierwszym rozliczeniem z przeszłością. Wszystkie opowiadania mają jedną wspólną cechę: łodzianie z nostalgią wspominają w nich swoje miasto. (...)
Książka jest skierowana do wszystkich osób zainteresowanych wielonarodową i wielokulturową przeszłością Łodzi. Została wzbogacona we fragmentach o przypisy, mające charakter wyjaśnień uzupełniających.