Miejska Biblioteka Publiczna

Helena z Jaczynowskich Rothowa (1893-1980) urodziła się w Petersburgu w rodzinie inteligenckiej o ziemiańskich korzeniach. Dzieciństwo spędziła w Grodnie. W 1913 r. wyszła za mąż za kuzyna, Konstantego Rotha, z którym prowadziła gospodarstwo na Kresach Wschodnich. Pierwszą wojnę spędziła w Rosji. Od końca 1939 r. mieszkała w Warszawie, drugą część okupacji w Kieleckiem jako ochmistrzyni w zaprzyjaźnionych dworach. W latach pięćdziesiątych osiadła w Krakowie. Wspomnienia spisywała dla dzieci i wnuków w 1964 r., pośród gomułkowskiej szarzyzny.

Przekazała im żywy i wiarygodny obraz epoki. Barwne anegdoty, opisy codziennego życia, losy rodziny kresowej: tradycje, wzajemna pomoc, odwiedziny, podróże do wód, śluby. Autorka dba o szczegóły, stara się przekazać potomkom wszystko, co zapamiętała, a więc np. wędzenie wędlin, krojenie głowy cukru, leczenie chorych. W zapiskach pojawiają się też osoby znane: Eliza Orzeszkowa przywozi małej Loli zabawki z zagranicy, na bankiecie dziewczynka spotyka Helenę Modrzejewską, ojciec autorki jest posłem do Dumy razem z Romanem Dmowskim, odwiedza ich cioteczny brat gen. Władysław Bortnowski i jego siostrzeniec "Anoda".