Miejska Biblioteka Publiczna

Filozofia polityczna Dantego stanowi znaczący etap w rozwoju europejskiej myśli politycznej (...). Oryginalność jego Monarchii polega na tym, że nikt przed nim nie podejmował próby teoretycznego uzasadnienia potrzeby monarchii uniwersalnej obejmującej cały rodzaj ludzki, która by pod przywództwem jednego monarchy zdolnego zapewnić pokój powszechny na ziemi; dążyła do zapewnienia wszystkim szczęśliwości doczesnej. Nikt też nie proponował dotąd takiego porządku, w którym cesarz odgrywałby taką samą rolę w społeczności uniwersalnej, jaką papież pełni w Kościele. Polegał on na wyodrębnieniu z dotychczasowej idei religijnej idei czysto społecznej, czyli czysto świeckiej. Żeby wytworzyć sobie pojęcie społeczeństwa uniwersalnego w sensie niereligijnym, lecz czysto ziemskim, trzeba było - pisze Gilson - ideę taką, zapożyczyć od Kościoła i następnie sprowadzić ją na płaszczyznę działania, czyli polityki, co oznaczało, że trzeba było ją zlaicyzować. Stało się to wtedy, gdy fundamentem takiej społeczności uczyniło się nie nadprzyrodzoną wiarę, lecz rozum zainspirowany duchem filozofii Arystotelesa i jego Komentatora i kiedy szczęśliwość doczesną postawiło się jako cel dla całej społeczności ludzkiej.(ze wstępu tłumacza)