Miejska Biblioteka Publiczna

Jak świat światem, córki władców wykorzystywano do zawarcia lub przypieczętowania sojuszy, wydając je odpowiednio za mąż. Nikt oczywiście nie przejmował się uczuciami dziewcząt ani ich szczęściem, ponieważ w przypadku panien z rodów królewskich były to kwestie trzeciorzędnej wagi. Nie inaczej było w historii naszego kraju. Niniejsza publikacja poświęcona jest Polkom - królewskim lub książęcym córkom, wydanym za mąż za zagranicznych władców. Opowiada zarówno o losach nieszczęśliwych kobiet, jak i o tych, którym udało się zaznać miłości w zaaranżowanym małżeństwie oraz o Polkach, które zrobiły pośród rządzących domów Europy prawdziwą karierę. Niemal w każdej europejskiej dynastii możemy znaleźć polskie królewny bądź księżniczki.

My, Polacy, zwykliśmy czasem sądzić, że pikantne historie obyczajowe zdarzały się jedynie na obcych dworach, a życie polskich monarchów upływało na mądrym rządzeniu krajem i ewentualnie wojnach. Ich małżonki zaś oddawały się głównie modłom i trafiły nawet w poczet świętych Kościoła. Dopiero od niedawna dowiadujemy się, jak barwne było tło obyczajowe przedrozbiorowej Rzeczypospolitej.

Założyciel dynastii Jagiellonów, jak wszystkie wielkie postacie historyczne, jest różnie oceniany przez potomnych. Jedni widzą w nim jednego z największych władców w historii Polski, inni człowieka, który nie tylko zmarnował grunwaldzką wiktorię, ale swymi szczodrze rozdawanymi przywilejami i łaskami, przyzwyczaił szlachtę do korupcji i położył podwaliny pod późniejszą złotą wolność szlachecką, która po kilku wiekach była bezpośrednią przyczyną słabości Polski i jej późniejszego upadku. Historycy często też zarzucają Jagielle brak kultury politycznej i stawianie interesów Litwy ponad interesy Korony, bowiem Władysław, pomimo że był królem polskim nigdy nie przestał być Litwinem.

Wbrew obiegowej opinii, polscy królowie elekcyjni mieli dość bogate życie erotyczne, o ile jednak o ich przygodach miłosnych, jak chociażby o romansach Wazów, napisano tomy, o tyle życie ich małżonek, a zwłaszcza ich uczuciowe perypetie, są niemal tematem tabu. A przecież u boku naszych władców żyły często kobiety niezwykłe, nie zawsze co prawda piękne, ale obdarzone dużą inteligencją, o nietuzinkowych osobowościach, będące nie tylko ich żonami, ale często - partnerami politycznymi.

Tematem książki nie jest ocena dokonań czy też błędów Kazimierza jako władcy, ale przedstawienie go jako mężczyzny uwikłanego w liczne związki z kobietami. Ten donżuan z krwi i kości, miał wiele kochanek, które według Długosza, porozmieszczał w licznie budowanych przez siebie zamkach, jak również cztery żony i popełnił podwójną bigamię, a pojęcie wierności małżeńskiej było dla niego co najmniej abstrakcyjne.

August II z saskiej dynastii Wettinów rządził Rzeczpospolitą przez 36 lat. Historycy szacują, iż August II Mocny spłodził od 300 do 360 potomków. Jeżeli szacunki biografów króla są prawidłowe, to geny tego władcy może mieć każdy współczesny Polak. Publikacja przedstawia kolejne metresy oraz kochanki, które na dłużej zagościły w jego sypialni lub w jakiś sposób wpłynęły na jego życie. Jest wśród nich wybitna osobowość osiemnastowiecznej Europy, Aurora von Königsmarck. Wytchnienia po burzliwym romansie monarcha poszukał w ramionach egzotycznej piękności pochodzącej z Turcji, Fatimy, natomiast pierwszą oficjalną polską metresą króla była Urszula Lubomirska. I ona także nie zagrzała długo miejsca w królewskiej alkowie, musiała bowiem ustąpić miejsca nowej fascynacji króla, Annie Konstancji von Brockdorf, znanej jako hrabina Cosel.

O metresach królów Anglii czy Francji napisano tomy, nakręcono wiele mniej lub bardziej udanych filmów, a w rolę królewskich faworyt wcielały się najpiękniejsze aktorki Hollywood. Tymczasem życie prywatne polskich królów, a zwłaszcza ich życie miłosne, jest wciąż traktowane po macoszemu. Książka opowiada o losach królewskich kochanek, począwszy od niemal legendarnych, tonących w mrokach historii nałożnic władców z dynastii Piastów, poprzez faworyty Jagiellonów i królów elekcyjnych, a kończąc na niebanalnych towarzyszkach życia ostatniego króla Polski - Stanisława Augusta, który z równie wielką paską kolekcjonował dzieła sztuki, jak i piękne damy.

Wazowie jawili się nam dotąd jako władcy raczej stroniący od uciech łoża, ale, jak się okazuje, nic bardziej błędnego. Pod piórem Iwony Kienzler ożywają kobiety, którym przyszło dzielić życie z władcami z tej dynastii: ich żony, zarówno te kochane, jak i te odwiedzane w sypialni wyłącznie z obowiązku; kochanki, począwszy od tajemniczej Urszuli Meierin, domniemanej kochanki Zygmunta III, umilającej mu okres wdowieństwa, poprzez piękną Jadwiżkę, największą miłość Władysława IV, panią Radziejowską, której romans z Janem Kazimierzem zakończył się potopem szwedzkim, ambitną Denhoffową, a skończywszy na pani de l`Hôpital, ostatniej miłości Jana Kazimierza. Przyjrzymy się też kwestii domniemanego homoseksualizmu Władysława IV, jak również burzliwym losom jego bastardów.

Patrząc na historię kobiet w Europie od czasów średniowiecznych, wydaje się, że rola przedstawicielek płci pięknej w dziejach była znikoma. Tymczasem mimo ograniczonych praw i zależności od mężczyzn, kobiety mocno zaznaczyły swoją obecność na kartach historii wielu europejskich państw. Niektóre doradzały przywódcom świeckim i kościelnym, korzystając z tego, czym tak hojnie obdarzyła ich matka natura - urody, wrodzonego wdzięku i seksapilu. Okazuje się, że nawet te, które przeszły do historii jako bezwzględne władczynie nie zapominały o tym, że są kobietami i potrafiły namiętnie kochać. Nawet babka Europy, królowa Wiktoria, w powszechnej świadomości funkcjonująca jako nobliwa, starsza pani w nieco śmiesznych strojach, bynajmniej nie stroniła od rozkoszy łoża i to do późnego wieku.

Polityk, wojskowy, mąż stanu. Polsce – wierny do końca, kobietom – tylko, gdy je kochał. Kim były wybranki serca owianego legendą Marszałka Józefa Piłsudskiego? Trwały u jego boku bez względu na okoliczności, towarzyszyły mu w życiu i działalności konspiracyjnej i kochały nawet wówczas, gdy on je odtrącił. Kim były najważniejsze dla Józefa Piłsudskiego kobiety? Galerię pań otwiera matka Marszałka – jedyna kobieta, którą kochał naprawdę i obok której prochów spoczęło jego serce. Następnie przedstawione zostały sylwetki Leonardy Lewandowskiej, jego „syberyjskiej ukochanej”, pierwszej żony Marii Juszkiewicz, dla której zmienił wyznanie, oraz ostatniej małżonki – Aleksandry Szczerbickiej....

Przypadki romansów, które rzuciły los wielu narodów i krajów na zupełnie inne tory, nieobce są i naszym dziejom. Być może to właśnie miłość legła u podstaw słynnego i do dziś dość tajemniczego konfliktu Bolesława śmiałego z biskupem Stanisławem, który kosztował naszego króla utratę korony. Ambitna i obdarzona wyjątkowo wybujałym temperamentem cesarska córka Judyta, żona następcy Bolesława śmiałego, wplątała się w romans z wszechwładnym Sieciechem, omal nie doprowadzając do przejęcia przez niego władzy...

Ignacy Jan Paderewski był nie tylko wybitnym pianistą, ale także politykiem i społecznikiem, a przede wszystkim - wielkim patriotą. Choć Paderewski miał wyjątkową łatwość zdobywania sympatii innych, swoją oszałamiającą karierę zawdzięczał w głównej mierze... kobietom. To one, jego muzy, żony i kochanki praktycznie go stworzyły, czyniąc z niego gwiazdę międzynarodowego formatu. One stały za nim murem w chwilach dobrych i trudnych. A kobiet było w jego życiu wiele, bowiem ten niewysoki mężczyzna z burzą rudych włosów na głowie, jak przysłowiowy magnes przyciągał przedstawicielki płci pięknej, i to nie tylko te urodziwe, lecz także te wpływowe, ale przede wszystkim obdarzone niebanalną osobowością. Dla niego zdradzały mężów. Dla niego porzucały mężów. Dla niego wykorzystywały znajomości, by ułatwić mu karierę.

Książę Józef Poniatowski to bodaj najbarwniejsza postać epoki napoleońskiej. Słabość do płci pięknej miał niejako w genach, odziedziczył ją bowiem po swoich stryjach, w tym ostatnim królu Polski, Stanisławie Auguście Poniatowskim. Przez życie księcia, późniejszego marszałka Francji, przewinęło się wiele kobiet, jednak tylko trzy z nich wycisnęły na jego życiu niezatarte piętno: Zofia Sitarska, francuska hrabina Henrietta de Vauban oraz Zofia Czosnowska z Potockich. Uroczy książę Pipi skradł też serce Marii Auguście, córce Fryderyka Augusta Sasa. Poznajmy więc losy tego niepoprawnego uwodziciela, uwielbianego przez damy. Poznajmy również kobiety, które przewinęły się przez życie księcia, począwszy od jego siostry, a na nieszczęsnej saskiej infantce skończywszy.