Leży [...] pod nieznaną nam szerokością geograficzną. Jest to drobny punkcik na mapie. Niekiedy tak drobny, że nie notuje go kartograf. A jednak są chwile, gdy ten punkcik się rozrasta, olbrzymieje uparcie ? zasłania sobą całą mapę. Dla wielu z nas takim miastem jest Kazimierz. Znam ludzi, którzy mają zwyczaj jeść śniadanie w Warszawie, obiad w Londynie a kolację w Paryżu. Ale na noc wracają zawsze do Kazimierza. Bo to jest miasto ich snów... Anatol Stern Kazimierz Dolny, znany w tradycji żydowskiej jako Kuzmir, zajmuje szczególne miejsce w literaturze. Prezentowana antologia zawierająca bogaty wybór tekstów - w tym wielu niepublikowanych dotąd po polsku, powstałych w językach jidysz, hebrajskim i angielskim - ukazuje to niezwykłe miasteczko z wielorakiej perspektywy, poprzez teksty autorów z początku dziewiętnastego wieku, a skończywszy na najnowszych. Są wśród ich twórców profesjonaliści - wybitni poeci i pisarze, malarze, dziennikarze, a także amatorzy, dawni mieszkańcy miasteczka. Z ich spojrzeń i refleksji wyłania się obraz miejsca, na które nie można pozostać obojętnym.
UWAGI:
Bibliogr. s. 367-370. Tł. z ang., heb., jid. Streszcz. ang.
Zbiór esejów publikowanych w `Res Publice Noewej` i na jej stronie internetowej. Zbiór esejów publikowanych w `Res Publice Noewej` i na jej stronie internetowej.
Skrzyżowanie tych ulic to jeden z symboli wielowiekowej koegzystencji chrześcijan i żydów w Krakowie. Rafael Scharf, żydowski pisarz i publicysta, który w 1936 r. wyjechał z Krakowa do Anglii, po latach pisał: "Więc wracam >>zmęczony burz szaleństwem
Szokująca i wzruszająca na przemian autobiograficzna opowieść Agaty Tuszyńskiej, która po latach dotkliwej samotności i lęku postanawia odnaleźć swoją tożsamość. Punktem wyjścia wspomnień dziennikarki są jej dziewiętnaste urodziny, kiedy to matka autorki postanawia zdradzić jej długo ukrywaną prawdę o swoim pochodzeniu. Agata dowiaduje się, że w połowie jest Żydówką. Świat dzieciństwa, wypełniające go wspomnienia zmieniają odcień i koloryt. Doskonale zapamiętane, ale niezrozumiane przez dziewczynkę, którą kiedyś była antysemickie odzywki słynnego ojca nabierają nowego znaczenia. Koniec końców rozliczenie z przeszłością, próba odnalezienia śladów i wyjaśnienia rodzinnych sekretów przynoszą jednak dorosłej już Agacie oczyszczenie. Bohaterka i autorka w jednej osobie odnajduje swoje korzenie, a wraz z nimi wielką miłość - Żyda polskiego pochodzenia, który obrał los emigranta i osiedlił się za oceanem.
"Nie to ważne, kto i gdzie strzelał, jak i którędy przeskoczył. Nie chodzi mi o dawanie świadectwa żołnierskiej dzielności. Prawdopodobnie byliśmy dzielni. No i co z tego? I tak zostaliśmy pokonani. Ja chcę świadczyć o wartościach, o mężczyznach i kobietach, o miłości i polityce, braterskich więziach" - fragment książkiPo wojnie został w Polsce, żeby być "strażnikiem żydowskich grobów", ale nigdy nie wystawiał Polakom rachunków, a Polska pozostała jego ojczyzną. Marek Edelman, ostatni dowódca powstania w getcie warszawskim, lekarz, działacz opozycji, kawaler Orderu Orła Białego, opowiada o Bundzie, czasie zagłady, o życiu w komunistycznej, a potem w wolnej Polsce. Tak naprawdę jednak Strażnik to opowieść o Szmulu Zygielbojmie, Mordechaju Anielewiczu, Cywii Lubetkin i innych ludziach, których historia wystawiła na najcięższą próbę.
UWAGI:
Tyt. oryg.: "Il guardiano : Marek Edelman racconta" 1998. Tyt. oryg. 1 pracy współwyd.: Mamma Bund. W aneksie m.in. teksty listów i in. publ. M. Edelmana. Indeks.
Z kroniki utraconego sąsiedztwa : Kielce, wrzesień 2000 = From the chronicle of the lost neighborhood : Kielce, September 2000 Tyt. równol.: "From the chronicle of the lost neighborhood ".
POZ/ODP:
red. nauk. Marta Pawlina-Meducka ; Kieleckie Towarzystwo Naukowe.
Wspólne kieleckie polsko-żydowskie dziedzictwo przeszłości nie sięga poza lata osiemdziesiąte XIX wieku, wcześniejsza obecność Żydów w Kielcach miała bowiem charakter incydentalny. Te kilkadziesiąt lat wystarczyło jednak, aby w mieście urodziło się, przeżyło życie i zostawiło swoją historię wielu ludzi, naszych niegdysiejszych sąsiadów. Książka napisana w wersji polsko-angielskiej, także w książce są zdjęcia archiwalne.
Rzecz o tym, co działo się na obrzeżach Zagłady Żydów Wstrząsająca historia ludzkiej chciwości.Grupa polskich chłopów, a przed nimi stos ludzkich kości - porażające zdjęcie, które stało się pretekstem do napisania tej książki. Czego szukano w masowych grobach nieopodal byłego obozu w Treblince? Złotych zębów, biżuterii, pieniędzy? Autorzy Złotych żniw zadają pytania dotyczące ludzkiej chciwości. Od nas zależy, czy i jak na nie odpowiemy. Złote żniwa to esej historyczny Jana Tomasza Grossa i Ireny Grudzińskiej-Gross. Wybitni polscy intelektualiści zajmują się przemilczanym aspektem stosunków polsko-żydowskich w czasie drugiej wojny światowej. Zaskakuje odwaga, z jaką autorzy podchodzą do zasadniczego tematu książki: roli chciwości Polaków i innych narodowości wobec Żydów podczas Zagłady. Esej porusza tematy drażliwe i bolesne: przejmowanie żydowskiego mienia przez Polaków, współudziału w tym procederze polskich środowisk prawniczych czy granatowej policji. Autorzy opisują przerażającą sytuację Żydów na polskich wsiach, pytają o rolę Kościoła katolickiego w kształtowaniu zachowań wiernych. Nie stronią od ostrych moralnych i historycznych ocen, wyrazistego, bezpośredniego języka i nie ukrywają swoich emocji. Czyni to z lektury tej książki głębokie intelektualne i moralne przeżycie.
