Miejska Biblioteka Publiczna

Profesor Jerzy Eisler wybitny znawca tamtego okresu próbuje ustalić w jakim stopniu doświadczenia życiowe i cechy charakteru liderów PZPR wpływały na sposób sprawowania władzy pokazuje jak zmieniały się ich relacje z kolejnymi gospodarzami Kremla. Propaganda każdego z nich przedstawiała jako wspaniałego. Dziś to określenia trzeba traktować tylko z ironią. Jak pisze autor we wstępie W początku lat sześćdziesiątych XX w. wielkim powodzeniem w kinach w Polsce cieszył się klasyczny western Johna Sturgesa Siedmiu wspaniałych. Tytułowi bohaterowie a przynajmniej niektórzy z nich nie byli jednak tak wspaniali jak można sądzić w pierwszej chwili. Widzowie niewiele dowiadywali się o ich przeszłości ale nawet to co zostało przekazane pozwalało się zorientować że chodziło o zawodowych rewolwerowców z mocno pogmatwanymi życiorysami którym zdarzało się m.in. zabijanie dla pieniędzy ludzi - nie wiadomo czy wyłącznie tych złych. Pierwsza część tytułu niniejszej książki stanowi świadome zapożyczenie z tytułu głośnego westernu gdyż jej bohaterowie są również niejednoznaczni chociaż w zupełnie inny sposób niż bohaterowie filmu Sturgesa. Przynajmniej niektórzy pierwsi sekretarze Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej gdy znajdowali się na szczytach władzy nierzadko byli w środkach masowego przekazu ukazywani jako ludzie zupełnie wyjątkowi niezwykli nieprzeciętni - po prostu wspaniali. Po latach w oczach historyków ich obraz stał się jednak znacznie bardziej skomplikowany i złożony. Zresztą w ogóle chyba mało kto - co nie dziwi - chciałby ich obecnie nazywać pozytywnie wartościującym przymiotnikiem wspaniali. Wszelako ze względu na rolę jaką każdy z nich odgrywał w najnowszej historii Polski nie znaczy to że nie zasługują na przypomnienie. W ciągu ponad czterdziestu jeden lat istnienia PZPR na jej czele stali kolejno Bolesław Bierut Edward Ochab Władysław Gomułka Edward Gierek Stanisław Kania Wojciech Jaruzelski i Mieczysław Rakowski. Wszyscy oni - może z wyjątkiem ostatniego - byli nie tylko szefami partii lecz także zachowywali się i tak też ich traktowano jakby byli przywódcami państwa.