Czerwone i czarne przedstawia krytyczny obraz życia we Francji epoki ponapoleońskiej. Pogrążone w materializmie i hipokryzji społeczeństwo staje na drodze kariery inteligentnego, wrażliwego i ambitnego młodzieńca, Juliana Sorela. W bezwzględnym pragnieniu osiągnięcia awansu społecznego Julian, syn ubogiego cieśli, nie waha się odgrywać roli oportunisty i cynika, jak również z zimnym wyrachowaniem rozkochuje w sobie kobiety, które mogą mu pomóc w zrobieniu kariery. Dzieło to poza niezrównanym opisem rozdartej sprzecznościami duszy bohatera stanowi doskonałą realizację sformułowanej przez Stendhala koncepcji powieści jako zwierciadła odbijającego "to lazur nieba, to błoto przydrożnej kałuży".
