Słynna saga historyczna, której bohaterem jest polski naród, rozpięta pomiędzy rokiem 1241 (pierwszy najazd Mongołów), a 1981 (strajki robotnicze i powstanie "Solidarności"). Na tym tle pokazują się kolejne pokolenia tych samych rodzin: Buków (chłopów) i Bukowskich (szlachty). Jedni i drudzy zamieszkują wioskę Bukowo nad Wisłą, która staje się symbolem Polski nieustannie się odradzającej. Towarzyszą im kolejni wielcy panowie - najpierw jako rycerze z Górki, potem jako hrabiowie Lubońscy. Osią fabuły są wydarzenia historyczne, które kształtowały państwo na przestrzeni dziejów - najazdy mongolskie, wojna z Krzyżakami (bitwa pod Grunwaldem), odsiecz wiedeńska, szwedzki potop, rozbiory, powstanie kościuszkowskie, wojna polsko-rosyjska 1920 roku, okupacja hitlerowska, rządy komunistyczne. Życie codzienne splata się z walką i przełomami historycznymi, opisanymi w duchu prozy sienkiewiczowskiej. Obok fikcyjnych bohaterów, na kartach powieści przewijają się wielkie postaci swoich czasów: Władysław Jagiełło, Jan III Sobieski, Jan Kazimierz, królowa Jadwiga, Kościuszko, Paderewski, magnaci Lubomirscy, Zamojscy i Poniatowscy. Polska trwa, upada i odradza się, ponieważ nie udaje się stłumić wolności.