Miejska Biblioteka Publiczna

Vaclav Havel, wybitny polityk, pisarz, intelektualista do tej pory nie doczekał się w Polsce żadnego wydanego oficjalnie wyboru swoich esejów. Liczne jego teksty sprzed 1989 roku ukazywały się w obiegu niezależnym, później były wielokrotnie omawiane, cytowane i analizowane, nigdy jednak nie wyszły w formie książkowej.

Książka pod tytułem Siła bezsilnych i inne eseje jest to obszerny wybór najważniejszych tekstów Vaclava Havla z lat 1969-2009, uporządkowanych chronologicznie w trzech rozdziałach:
Rozdział I: "Siła bezsilnych" (tu teksty historyczne z lat 1969-1989 wraz ze słynnym tytułowym esejem);
Rozdział II: "W stronę społeczeństwa obywatelskiego" (głównie przemówienia z lat 1990-2003);
Rozdział III: "Odpowiedzialność jako los" (teksty z lat 1990-2009, mówiące o roli moralności w polityce czy dylematach intelektualistów, którzy niespodziewanie dla siebie samych znaleźli się na szczytach władzy).

Wyboru tekstów dokonał Andrzej Jagodziński, tłumacz literatury czeskiej, publicysta, redaktor, dyrektor Instytutu Polskiego w Pradze, a od 2010 Instytutu Polskiego w Bratysławie.

Młodziutka Krysia Podolska traci w bitwie pod Frydlandem ukochanego Michała. Nie dane jej będzie go długo opłakiwać, ponieważ rodzice chcą ją wydać za mąż za majętnego sąsiada. Kiedy dziewczyna ucieka od znienawidzonego konkurenta, nie przypuszcza, że los rzuci ją na pole bitwy, a na jej drodze postawi gburowatego francuskiego skazańca Roberta Bréhana. Razem będą musieli nie tylko wypełnić ważną dla Księstwa Warszawskiego misję, ale też stawić czoła wielu niebezpieczeństwom.

Czy pomiędzy polską szlachcianką a francuskim dezerterem może narodzić się miłość? Czy na polu walki można znaleźć przyjaźń? I czy uda się pogodzić pragnienie wolności z obowiązkami wobec rodziny i kraju?

Płonące wioski i masowe egzekucje. Grabieże i gwałty. Zabójstwa niewinnych cywilów i jeńców - Ukraińców, Żydów, Białorusinów i Polaków. Nie, to nie jest komunistyczna propaganda. Niektórzy Żołnierze Wyklęci naprawdę dopuszczali się takich zbrodni.

Dla jednych "Łupaszka", "Bury", "Ogień" czy "Wołyniak" to wielcy narodowi bohaterowie, ale dla innych - mordercy ich bliskich. Skazy na pancerzach to pierwsza książka, która przedstawia czarne karty z epopei Żołnierzy Wyklętych.

Napisana bez przemilczeń i lukrowania rzeczywistości charakterystycznych dla części polskiej literatury historycznej. Napisana bez znieczulenia. Na jej kartach znalazły się szokujące zeznania świadków i drastyczne opisy mordów.

Piotr Zychowicz nie ma wątpliwości - Żołnierze Wyklęci walczyli z niebywałą odwagą o słuszną sprawę. Nie oznacza to jednak, że należy ukrywać przed opinią publiczną niewygodne fakty, które ich dotyczą. Historia bowiem nigdy nie jest czarno-biała.

Kwiecień, 1945 rok. Do siedziby Adolfa Hitlera na specjalne wezwanie wodza zostaje sprowadzony "Szlachetny Żyd", Eduard Bloch. Ten sam, który przez wiele lat leczył matkę kanclerza Trzeciej Rzeszy, za co Hitler był mu szalenie wdzięczny. Führer oznajmia mu, że ten dostąpi niebywałego zaszczytu spisania z nim ostatniej rozmowy. Wszystko dzieje się kilka dni przed śmiercią Hitlera.Tak mocna książka nie została opublikowana od lat! Po raz pierwszy na świecie ukazuje się wywiad, którego Adolf Hitler udzielił przed swoją śmiercią "Szlachetnemu Żydowi". Kanclerz Trzeciej Rzeszy, jeden z największych zbrodniarzy na świecie tłumaczy się z tego dlaczego nienawidził Żydów, opowiada o ciemnych stronach dzieciństwa, o tym jak upił się do nieprzytomności, o swoim życiu erotycznym i o najszczęśliwszym dniu w życiu. Mocna, a zarazem szczera rozmowa, która wciąga już od pierwszych stron.Dzięki tej spowiedzi będziemy mogli bliżej poznać wodza Trzeciej Rzeszy, który zmienił bieg historii na wiele lat.

“Spowiedź świecka" to zbiór wywiadów Huberta Kęski z ludźmi sportu, polityki, kultury i szeroko pojętego biznesu. Autor w nieoczywistych rozmowach porusza zarówno rzeczy ważne, jak i dociera do zabawnych anegdot z życia swoich adwersarzy.Zdecydowanie najciężej wydać publiczną opinię na temat znajomego. Koneksje towarzyskie czy - jak w moim przypadku - zwyczajna sympatia, nie wpływają zbyt dobrze na obiektywizm. Tym bardziej, że nie tylko lubię ale i cenię autora “Spowiedzi świeckiej". Mam więc z Kęską problem. Nakładanie astronomicznych ilości wazeliny nie leży jakoś w mojej naturze, spróbujmy więc od początku, chociaż efekt końcowy znałem już w połowie lektury. “Spowiedź świecka" 24 pogłębionych wywiadów. Znajdziemy tu prezydentów Wałęsę i Kwaśniewskiego, gangstera “Masę", jasnowidza Jackowskiego, coacha Grzesiaka, rapera Popka, ale też i Tymoteusza Świątka i Różala. Przekrój naprawdę spory, w myśl podtytułu wydawnictwa “bo porozmawiać można z każdym". I na tym można by poprzestać. Wywiady, przy solidnym przygotowaniu Kęski, to bowiem zapis 24 spojrzeń na świat. Nie ma tu bowiem monopoglądu, każdy z nas inaczej definiuje szczęście i inaczej do niego dąży. To właśnie możliwość wejścia w “czyjąś skórę" i poznania jego dążeń i pragnień powoduje, że książka staje się wartościowa. Żyjemy bowiem w czasach, gdzie nawet media nie dbają o pluralizm - w ten czy inny sposób związane z opcją światopoglądowo-polityczną dążą do przekazania nam “jedynego, słusznego poglądu na świat". A przecież nasz kraj to nie dwa plemiona, ale tyle recept na życie i pojmowanie rzeczywistości ilu jest jego mieszkańców. Szkoda, że większość obecnych komentatorów i dziennikarzy woli “ex cathedra" ferować wyroki. U Kęski tego nie znajdziemy - Robert Biedroń mówi o swoich samobójczych myślach, by za chwilę przeczytać o “czarnym pasie w poniżaniu hejterów" Marcina “Różala" Różalskiego. Wartościowanie jest zostawione czytelnikowi, zaś autor wywiadów jest obserwatorem. Nie jest to jednak bierna postawa wobec rozmówcy, co świetnie widać w rozmowie z Januszem Korwinem-Mikke. Ostra wymiana zdań i podważenie logiki wypowiedzi polityka (Michalczewski był mistrzem niepełnosprawnej tj. niższej konkurencji wagowej - red.) powodują jeszcze większą dynamikę dyskusji. Jakieś wady? Ciężko takowe się wymienia przy książce, w której najważniejsi są rozmówcy. Kilka literówek, no i może jeszcze jedno - mimo 500 stron “Spowiedź świecka" jest krótka - mi starczyła ledwie na kilka dni. Bez wątpienia jest to książka, którą mogę polecić każdemu otwartemu na świat. W końcu porozmawiać można z każdym. I wysłuchać też.