Wznowienie klasycznego studium o roli Żydów w kulturze polskiej, autorstwa wybitnego eseisty i socjologa, mieszkającego od wojny w Nowym Jorku, zmarłego w roku 1983. Książka "Żydzi w kulturze polskiej" została napisana przez socjologa, który już czuł się polskim Żydem, nie wyniósł jednak urazu ze swoich lat w Polsce i dbał o jak największy obiektywizm. Zasadniczym momentem w tej książce - pisał Hertz w Posłowiu do pierwszego paryskiego wydania z 1961 r. - jest pokazanie Żydów polskich jako społeczności kastowej. Z tego faktu - jak sądzę - wynikają inne, zasadnicze elementy tego, co w Polsce nazywało się kwestią żydowską." Studium to Aleksander Hertz uważał za opus magnum swego życia.
Poznając historię i tradycję żydowską warto sięgnąć po ten leksykon. Zawarto w nim dwa rodzaje haseł: krótkie notki o osobach, pojęciach i miejscowościach oraz artykuły przedstawiające najważniejsze dziedziny życia Żydów. Mają one charakter autorskich opracowań, niekiedy stanowiąc pierwsze całościowe ujęcie danej problematyki. Znajdą więc w nim Państwo wyczerpujące wyjaśnienie większości zagadnień związanych z judaizmem.
Jak dotąd tylko nieliczni historycy powstania upominali się o pamięć o wkładzie Żydów w czyn zbrojny walczącej Warszawy. Niewielu autorów poświęcało swoją uwagę tym z nich, którzy znaleźli się wśród ludności cywilnej. Niniejsza książka wypełnia tę lukę.Składa się ona z dwóch zasadniczych części. Pierwsza dotyczy udziału Żydów w walce, druga zaś losu ludności cywilnej w ogarniętej powstaniem Warszawie oraz tych, którzy po kapitulacji zdecydowali się pozostać w gruzach miasta. Obie te perspektywy "wojskowa" i "cywilna" choć w wielu miejscach krzyżują się ze sobą, przynoszą odmienne problemy.Aby możliwie najwierniej odtworzyć losy Żydów w powstańczej Warszawie autorzy wykorzystali wszelkie dostępne rodzaje źródeł, zarówno ze strony polskiej, jak i żydowskiej, w wielu miejscach oddając głos swoim bohaterom, wykorzystując ich wspomnienia, pamiętniki i relacje
Książka powstała z myślą nie tylko o mediewistach i znawcach kultury żydowskiej, ale o szerszym gronie czytelników - o wszystkich zainteresowanych historią Żydów, a w szczególności Żydów zamieszkujących ziemie polskie w średniowieczu. Nie jest to też li tylko monografia krakowskiej gminy żydowskiej w tej epoce. Krakowscy Żydzi, którym poświęcona jest w całości druga część książki, pozostali wprawdzie bohaterami pierwszoplanowymi, ale praca prezentuje dzieje osadnictwa żydowskiego w całym kraju, odwołując się także do realiów panujących w państwach z Polską sąsiadujących. W pracy ukazano różne aspekty funkcjonowania społeczności żydowskiej: aktywność gospodarczą, sytuację prawną, rozwój osadnictwa, działalność gminy żydowskiej, jak również stosunki z nieżydowskim otoczeniem: władzami miejskimi, chrześcijańskimi sąsiadami oraz z Kościołem i jego wybitnymi przedstawicielami.
UWAGI:
Zawiera również mapy i plany. Bibliogr. s. 505-551. Streszcz. ang.
