Miejska Biblioteka Publiczna

To była zwykła, kochająca się rodzina. On ciężko pracował, ona zajmowała się dziećmi. Dlaczego po niedzielnym grillu zamordowała sześć osób, w tym żonę, dwoje swoich dzieci i jedno przyjaciół? Zbrodnia, której w 2011 roku dopuścił się Damian Rzeszowski, znalazła się na czołówkach mediów całego świata. Zelektryzowała opinię publiczną wyspy Jersey i Zjednoczonego Królestwa. Autorzy rozmawiają z rodziną, policjantami, znajomymi, śledzą przebieg rozprawy sądowej i przejmująco odmalowują postać zabójcy i jego bliskich. Przede wszystkim jednak odczarowują mit emigrantów jako królów życia i pokazują to, o czym zazwyczaj się nie mówi: koszty, jakie ponosi człowiek, który decyduje się na wyjazd z kraju. Nie każdy może je unieść.

Czym są "gorsze światy"? Większa część świata jest "gorsza": szara, nieciekawa, bez zdarzeń i barwnych postaci, taka, o której lepiej zapomnieć. Pozornie. Autor, podróżując po "gorszych światach", pokazuje całe ich zróżnicowanie i bogactwo. Wraz z nim poznajemy nieturystyczną stronę Europy Środkowo-Wschodniej: tajemniczych Pomorców znad Morza Białego, wydziedziczonych Aromumów z Macedonii, odradzające się wspólnoty monastyczne w Besarabii, rumuńskich pasterzy, dla których czas wydaje się nie istnieć, czy istebniańskich wynalazców, którzy napisali nieznany rozdział historii polskiej motoryzacji. Gorsze światy to przestrzeń prowincjonalna, gdzie czas trochę się zakrzywia. Zjawiska, które gdzie indziej przeminęły i chcielibyśmy o nich zapomnieć, znajdują sobie w nich ostatni bastion trwania. Tak jest w Kosowskiej Mitrowicy czy nad Dniestrem, gdzie zimnowojenne podziały trwają nawet dwadzieścia lat po zakończeniu zimnej wojny...

W książce "Historie bez końca. Reportaże" wydanej przez wydawnictwo Scriptum znajdziemy historie reporterskie Marzeny Sobali, nagradzane w ogólnopolskich konkursach, takie jak "Niemagister" (Reportaż Roku w konkursie Gazety Wyborczej i Polskiego Radia w 1996 roku), "Pismak" i wiele innych. Opowieści, na których uczą się studenci dziennikarstwa, solidny kawał dziennikarskiej roboty, przy tym świetnie opowiedziane, co dziś zdarza się już coraz rzadziej, bo wydawcy uważają reportaż za gatunek trudny, który gorzej się sprzedaje niż ploteczki o domniemanych celebrytach.

Okrucieństwo dyktatury, nędza wolności, arogancja najeźdźców. Wszystko to i o wiele więcej zobaczymy w dramatycznych opowieściach Irakijczyków, które powierzyli Pawłowi Smoleńskiemu. Nie jest to książka wpisująca się w spór o słuszność lub niesłuszność interwencji wojskowej w Iraku. To rzecz o losie kraju i ludzi, po których przejeżdżały walce Historii. Wreszcie z dala od zgiełku telewizyjnych fajerwerków i wojennej propagandy możemy wsłuchać się w głosy Irakijczyków. Są różne, bardzo różne. I nic tu nie jest proste ani oczywiste, zwłaszcza dla nas, ludzi z innego świata. Posłuchajmy tych głosów. Koniecznie.
(Artur Domosławski)

Nigdy nie byłem w Bagdadzie. Wiem jednak - po przeczytaniu książki Pawła Smoleńskiego - że uczynię wszystko, by tam pojechać. By poznać to niezwykłe - w swym micie i w swym nieszczęściu - miasto kalifów i dyktatorów, miasto buntowników i ludzi przetrąconych, miasto, które zmaga się ze swoim losem. Irak jest wielkim i ciężkim doświadczeniem naszego czasu. Udział Polski i Polaków w misji stabilizacyjnej to często przedmiot krytyki. Byłem innego zdania. Uważałem, że wsparcie akcji militarnej przeciwko reżimowi, który terroryzował, torturował i zabijał Irakijczyków, to wojna sprawiedliwa. Ale można wygrać wojnę i przegrać pokój. Pasjonująca książka Pawła Smoleńskiego utwierdziła mnie w tym przekonaniu. Tłumaczy, jak bardzo skomplikowany jest dzisiejszy Irak. Co najważniejsze jednak: cała europejska i amerykańska, a także polska debata na temat Iraku odbywa się praktycznie bez udziału samych Irakijczyków. Z kart książki przemawiają właśnie Irakijczycy. Warto ich wysłuchać.
(Adam Michnik)

Książka Pawła Smoleńskiego jest znakomitym przykładem reportażu literackiego i zajmuje godne miejsce w tradycji tego nurtu ostatniego półwiecza, obok takich autorów jak Pruszyński i Wańkowicz. Jest dziełem rozgrywającym się - jak każda dobra literatura - na różnych planach. Przede wszystkim jest reportażem o Iraku, ale autor nie zatrzymuje się na komentowaniu doraźnych wydarzeń i komunikatów z linii frontu. Stawia sobie zadanie dużo bardziej ambitne - chce zrozumieć społeczeństwo muzułmańskie, jego kulturę, tradycję i sposób myślenia. Obiera drogę, którą reporterzy podążają od czasów Herodota - rozmowy z ludźmi i relacjonowania ich opowieści.
(Ryszard Kapuściński)