"Nadszedł i sierpień 1939 roku, a z nim "powołanie" do szkolnego Hufca Przysposobienia Wojskowego i już pewnego rodzaju służba w oddziale PW dowodzonym przez porucznika Cibę. No! To już nareszcie była prawie że ta wielka, tak wtedy oczekiwana przez nas przygoda. Wojna!" Autor tych wspomnień miał 1 września 1939 r. dokładnie 17 lat i 6 miesięcy bez jednego dnia. W kampanii wrześniowej wziął udział jako ochotnik w szeregach Przysposobienia Wojskowego, uczestniczył m.in. w obronie Lublina.
"Nie to ważne, kto i gdzie strzelał, jak i którędy przeskoczył. Nie chodzi mi o dawanie świadectwa żołnierskiej dzielności. Prawdopodobnie byliśmy dzielni. No i co z tego? I tak zostaliśmy pokonani. Ja chcę świadczyć o wartościach, o mężczyznach i kobietach, o miłości i polityce, braterskich więziach" - fragment książkiPo wojnie został w Polsce, żeby być "strażnikiem żydowskich grobów", ale nigdy nie wystawiał Polakom rachunków, a Polska pozostała jego ojczyzną. Marek Edelman, ostatni dowódca powstania w getcie warszawskim, lekarz, działacz opozycji, kawaler Orderu Orła Białego, opowiada o Bundzie, czasie zagłady, o życiu w komunistycznej, a potem w wolnej Polsce. Tak naprawdę jednak Strażnik to opowieść o Szmulu Zygielbojmie, Mordechaju Anielewiczu, Cywii Lubetkin i innych ludziach, których historia wystawiła na najcięższą próbę.
UWAGI:
Tyt. oryg.: "Il guardiano : Marek Edelman racconta" 1998. Tyt. oryg. 1 pracy współwyd.: Mamma Bund. W aneksie m.in. teksty listów i in. publ. M. Edelmana. Indeks.
Trudne drogi : wspomnienia młodzieży Duszpasterstwa Akademickiego w Kielcach jako świadectwo postaw religijno-patriotycznych (1964-1994) Na dod. s. tyt.: "Difficult paths : memories of the Ministry of Academic youth in Kielce as an evidence of religious attitude (1964-1994)".
Na barwnym kobiercu duszpasterskiej działalności Kościoła, w okresie powojennym, wyrosło Duszpasterstwo Akademickie (dalej DA). Jak scharakteryzować ten duszpasterski fenomen? DA nie dysponowało bogatymi środkami materialnymi. Jego bogactwem był niekwestionowany zapał duszpasterzy oraz zastęp młodych studentów poszukujących prawdy. Oni tworzyli niepowtarzalne środowisko. Tu dokonywała się konfrontacja marksistowskiego laicyzmu, obowiązującego jak dogmat, z wartościami chrześcijańskimi, wyniesionymi z domu rodzinnego. Historia powstania tej książki jest owocem wspaniałomyślności współautorów i skutkiem pokonania licznych trudności w dziedzinie zebrania licznych materiałów i danych z przeszłości, które dotyczą Duszpasterstwa Akademickiego w Kielcach. Jej treść stanowią przede wszystkim wypowiedzi - refleksje wielu Absolwentów, kilku pokoleń studiujących w Kielcach, którzy byli świadkami czasów minionych.